Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Δημοκρατία 2015 – «Ελευθερία έναντι ελέγχου: Για μια δημοκρατική απάντηση»
Το Παγκόσμιου Φόρουμ για τη Δημοκρατία το 2015 πραγματοποιήθηκε μετά τις επιθέσεις του Παρισιού στις 13 Νοεμβρίου, τονίζοντας τη σημασία του επιλεγμένου θέματος και την ανάγκη να δοθούν απαντήσεις στις ερωτήσεις που τέθηκαν. Το υψηλό ποσοστό συμμετοχής, οι συζητήσεις σε πολλά φόρουμ και οι δοκιμές πρωτοβουλιών στα εργαστήρια, όχι μόνο παρείχαν πλούσιο υλικό για προβληματισμό, αλλά και για αρκετές από τις συστάσεις που καταγράφηκαν, οι οποίες μπορούν να απευθυνθούν σε εθνικές αρχές, μέσα ενημέρωσης και τοπικές κοινότητες καθώς και σε διεθνείς οργανισμούς όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Οι συζητήσεις έδωσαν έμφαση στην ανάγκη ελέγχου της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας της επιτήρησης, των κινδύνων καταπάτησης συνταγματικά εγγυημένων ελευθεριών, των επιπτώσεων της πέραν των εθνικών συνόρων, του τρόπου διαχείρισης της, αλλά και του κεντρικού ζητήματος της σωστής εποπτείας – κοινοβουλευτικής, δικαστικής και οικονομικής. Παρόλο που η συζήτηση για την επιτήρηση είναι ζωντανή, οι καταγγέλλοντες παραμένουν λίγοι και δεν μπορεί να ασκηθεί ουσιαστικός δημοκρατικός έλεγχος από την κοινωνία των πολιτών. Αυτό συμβαίνει επειδή η κοινωνία των πολιτών δεν διαθέτει τα απαραίτητα μέσα για να εκτιμήσει την αποτελεσματικότητα της επιτήρησης και τον αντίκτυπο της στις ελευθερίες. Οι εκκλήσεις για ενισχυμένη συμμετοχή των πολιτών σε θέματα εποπτείας μπορούν να γίνουν μόνο σε λειτουργικές δημοκρατίες με επαρκή επίπεδα γραμματισμού στον κυβερνοχώρο.
Μολονότι ο φόβος δεν θα μπορέσει να εξαλειφθεί ποτέ πλήρως, εκτιμήθηκε ότι τα καλύτερα αντίδοτα εναντίον του ήταν: η διατήρηση υψηλού επιπέδου εμπιστοσύνης στους δημοκρατικούς θεσμούς -ιδίως στο σύστημα δικαιοσύνης- και η αποφυγή της παγίδας του διαχωρισμού ολόκληρων ομάδων ή γεωγραφικών περιοχών ως επικίνδυνων ή αποκλινουσών. Η διαφορετικότητα στις κοινωνίες μας πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη δημιουργία «κοινών αφηγήσεων», εντάσσοντας διαφορετικές προσεγγίσεις/ιστορίες που υπάρχουν μέσα στις τοπικές κοινότητες. Η οικοδόμηση ανθεκτικότητας και εμπιστοσύνης δεν θα μπορούσε να προέλθει από τα πάνω προς τα κάτω. Δουλεύοντας για την ένταξη από τα κάτω, σε επίπεδο κοινότητας, θεωρήθηκαν ως το πρώτο απαραίτητο βήμα για αλλαγές στους προσανατολισμούς της πολιτικής ηγεσίας.
