Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Δημοκρατία 2016 – «Δημοκρατία και ισότητα – έχει σημασία η εκπαίδευση;»

Το Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Δημοκρατία το 2016 συγκέντρωσε 2200 συμμετέχοντες από περισσότερες από 100 χώρες. Εκπρόσωποι πολιτικών ιδρυμάτων, μέσων ενημέρωσης, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, επιχειρηματικών κύκλων, νέοι ακτιβιστές, ακαδημαϊκοί, κοινωνικοί καινοτόμοι και εκπαιδευτικοί συζήτησαν – μεταξύ άλλων μέσω ψηφιακής πλατφόρμας – παρουσίασαν προοπτικές και διατύπωσαν συστάσεις γύρω από το ρόλο της εκπαίδευσης στη δημιουργία, διαμόρφωση και ενίσχυση της δημοκρατίας και στη μείωση των ανισοτήτων. Επισήμαναν επίσης ότι η εκπαίδευση δεν σταματά στις σχολικές πύλες. Οι νέοι διαμορφώνουν συνεχώς τις στάσεις και τις απόψεις τους – και σε μη τυπικά περιβάλλοντα.

Μπορεί η εκπαίδευση να συμβάλει στην ενίσχυση της δημοκρατίας και να γεφυρώσει τις αυξανόμενες ανισότητες;

Σήμερα υπάρχει βαθιά ανησυχία για την ποιότητα και τη σταθερότητα της δημοκρατικής διακυβέρνησης, ειδικά στην καρδιά των ώριμων δημοκρατιών. Η δημοκρατία είναι πάνω από όλα γνώση σε πράξη. Προκειμένου σήμερα να παρέχονται επαρκείς γνώσεις, η εκπαίδευση χρειάζεται να είναι δημοκρατική, να επιτρέπει στους μαθητές να παράγουν γνώσεις μαζί και με τους εκπαιδευτικούς, να την αξιολογούν κριτικά και να παίρνουν θέση. Αυτό μπορεί να γίνει καλύτερα αν οι νέοι βρίσκονται σε θέση να λάβουν αποφάσεις από την αρχή. Το σχολείο είναι το κεντρικό εργαλείο που χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί ώστε να προετοιμαστούν οι νέοι πολίτες για μια ζωή σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα και παγκοσμιοποιείται. Η μάθηση επίσης να επικεντρώνεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις καθολικές αξίες, προκειμένου να διευρύνει τους ανθρώπινους ορίζοντες και να κάνει τους νέους ανθεκτικούς στη χειραγώγηση. Δεν είναι απαραίτητο όλη η μάθηση που αφορά τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα να παρέχεται από τα σχολεία – οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε αυτό το πλαίσιο.

Χρειάζεται να παρέχουμε στα σχολεία τη δυνατότητα να αναπτύξουν ικανότητες για τη ζωή σε μια δημοκρατική κοινωνία.

Να αναρωτηθούμε σχετικά με το τι άλλο μπορεί να γίνει για την εκπαίδευση υπευθύνων πολιτών. Από πού προέρχονται οι πληροφορίες; Ποιες άλλες δυνάμεις διαμορφώνουν τις απόψεις και τις θέσεις των νέων; Τι είδους εκπαίδευση μπορεί να προωθήσει τις δημοκρατικές αξίες και την ενεργό συμμετοχή; Τι μπορεί να κάνει η εκπαίδευση για τη δημοκρατία και τι μπορεί να κάνει η δημοκρατία για την εκπαίδευση; Πώς μπορούμε να ενδυναμώσουμε τους νέους ώστε να πραγματοποιήσουν μια συστημική αλλαγή στη δημοκρατία;