Πρόληψη της Έμφυλης Σεξουαλικής Βίας – Επιμορφωτικά Εργαστήρια Ανάπτυξης Ικανοτήτων για Επαγγελματίες της Πρώτης Γραμμής στρον Ανθρωπιστικό Τομέα

Η Συμβίωση-Σχολή Πολιτικών Σπουδών στην Ελλάδα διοργάνωσε από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του 2017 τέσσερα επιμορφωτικά εργαστήρια ανάπτυξης ικανοτήτων για την Έμφυλη Σεξουαλική Βία, στη Θεσσαλονίκη με την υποστήριξη της αποστολής του UNFPA στην Ελλάδα. Οι τέσσερις εκπαιδεύσεις που πραγματοποιήθηκαν είχαν διάρκεια 8 ωρών η καθεμία, συνολικά 32 ώρες εκπαίδευσης.

Η κύρια ειδικός που υλοποίησε την εκπαίδευση ήταν η κα Felicia Jones από το UNFPA και η διευκόλυνση των εργαστηρίων έγινε από τον Ljubisa Vrencev. Συνολικά ενενήντα ένα (91) συμμετέχοντες παρακολούθησαν τις τέσσερις εκπαιδεύσεις, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι και δικηγόροι που εργάζονται κυρίως σε ανθρωπιστικά περιβάλλοντα. Οι συμμετέχοντες είχαν ενεργό συμμετοχή σε όλες τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες, μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους και πρότειναν θέματα που θα συζητηθούν σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.

Οι εκπαιδεύσεις ανάπτυξης ικανοτήτων κάλυψαν βασικά θέματα που συμβάλλουν στην κατανόηση των εννοιών και των θεμάτων που είναι σημαντικά κατά την αντιμετώπιση της έμφυλης σεξουαλικής βίας στην καθημερινή εργασία με πρόσφυγες: αρχές και βασικές έννοιες της Έμφυλης Βίας, συνεργασία με ενήλικες επιζώντες έμφυλης βίας (Συνέντευξη και επικοινωνιακές δεξιότητες, δεξιότητες αξιολόγησης, έντυπα συναίνεσης), συστήματα παραπομπής, έμφυλη βία και σεξουαλική αναπαραγωγική υγεία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, κλινική διαχείριση επιζώντων βιασμού, αναπαραγωγική υγεία εφήβων, προώθηση της υγείας και εκπαίδευση ενηλίκων.

Οι παρουσιάσεις και οι διαδραστικές ασκήσεις που υλοποιήθηκαν, σε συνδυασμό με την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των συμμετεχόντων και των εκπαιδευτών/διαμεσολαβητών, επέτρεψαν τον μέγιστο βαθμό συμμετοχής. Στην έρευνα αξιολόγησης που πραγματοποιήθηκε μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, περισσότερο από το 90% των συμμετεχόντων αξιολόγησαν την εκπαίδευση ως πολύ χρήσιμη, δηλώνοντας ότι δεν είχαν ξανά την ευκαιρία να λάβουν τόσο ολοκληρωμένες πληροφορίες σχετικά με τα θέματα έμφυλης σεξουαλικής βίας που αντιμετωπίζουν καθημερινά στην εργασία τους . Οι συμμετέχοντες τόνισαν την ποιότητα γνώσεων των διοργανωτών και κυρίως την ικανότητά τους να τους εμπλέκουν στη διαδικασία. Οι πρακτικές ασκήσεις και οι προσομοιώσεις που πραγματοποιήθηκαν προκειμένου να διευκολυνθεί ο εντοπισμός των τρωτών σημείων ήταν πολύ χρήσιμες και συνέβαλαν ιδιαίτερα στη συνολική ποιότητα των εργαστηρίων.

Τις επιμορφώσεις ακολούθησαν τέσσερις συναντήσεις κοινότητας το διάστημα του Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου του 2017, οι οποίες λειτούργησαν ως εργαστήρια όπου συζητήθηκαν οι ανάγκες συγκεκριμένων κοινοτήτων.

Συναντήσεις Κοινότητας στο Κέντρο Γυναικών Ρομά Δενδροποτάμου, Θεσσαλονίκη

Δεκατέσσερις (14) γυναίκες-μέλη του Κέντρου Γυναικών συμμετείχαν ενεργά στις δύο τρίωρες συναντήσεις κοινότητας που πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριου του 2017. Η δομή υποδοχής προσφύγων στα Διαβατά βρίσκεται 10 λεπτά μακριά από αυτήν τη γειτονιά, επομένως τα παιδιά θα εγγραφούν στα σχολεία εκεί, ενώ οι ντόπιοι, στην περίπτωση αυτή, οι Ρομά, αλληλεπιδρούν ήδη στην καθημερινή ζωή με τους πρόσφυγες, σε ανοιχτούς δημόσιους χώρους, σε καταστήματα, σε καφενεία, σε αγορές και άλλα. Ο ίδιος ο Δενδροπόταμος είναι μια φτωχή περιοχή, με την πλειοψηφία του πληθυσμού να είναι Ρομά που βρίσκεται σε μειονεκτική θέση. Η επιλογή της κοινότητας και των συμμετεχόντων βασίστηκε στην εμπειρία και την έκθεσή τους σε θέματα έμφυλης βίας που σχετίζονται τόσο με τη μετανάστευση όσο και με τη δική τους ταυτότητα ως Ρομά. Τα θέματα που καλύφθηκαν ήταν οι έννοιες και οι μορφές έμφυλης βίας, ζητήματα έμφυλης βίας στο πλαίσιο των δημόσιων σχολείων μεταξύ μαθητών, προσφύγων και ντόπιων. Οι συμμετέχουσες δεν είχαν προηγούμενη γνώση για τις διαφορετικές μορφές έμφυλης βίας γεγονός που τράβηξε την προσοχή τους πάνω στο θέμα, προκάλεσε συζήτηση και συμμετοχή, καθώς έδειξαν έντονο ενδιαφέρον να τους κατανοήσουν και να τους εντοπίσουν. Μέσω αυτού του θέματος καλύφθηκε επίσης η πρόληψη της έμφυλης βίας μεταξύ των παιδιών καθώς και ο τρόπος αντιμετώπισης μιας υπόθεσης (διαχείριση περιπτώσεων), η σημασία του απορρήτου και τα σημάδια της έμφυλης σεξουαλικής βίας σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Τα ζητήματα έμφυλης βίας αναφέρθηκαν κυρίως από τις ίδιες τις συμμετέχουσες και επέτρεψαν μια πιο σε βάθος συζήτηση σχετικά με πιθανές δράσεις και το ενδεχόμενο δημιουργίας κοινοτικών αντέννων σχετικά με την πρόληψη.

Συναντήσεις Κοινότητας στον Επιστημονικό Σύλλογο Μέριμνας Παιδιού και Εφήβου (ΣΥ.ΜΕ.Π.Ε.), Θεσσαλονίκη

Δεκαεπτά (17) συμμετέχοντες παρακολούθησαν τις δύο τρίωρες συναντήσεις κοινότητας που πραγματοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2017. Οι συμμετέχοντες ήταν επαγγελματίες της πρώτης γραμμής σε δομές προσφύγων και σε αστικά κέντρα στη Θεσσαλονίκη -προσωπικό της ΜΚΟ PRAKSIS. Η επιλογή της κοινότητας και των συμμετεχόντων βασίστηκε στην επαγγελματική τους εμπειρία και την έκθεση τους σε θέματα Έμφυλης Σεξουαλικής Βίας που σχετίζονται με τη μετανάστευση. Τα θέματα που καλύφθηκαν ήταν οι έννοιες και οι μορφές της έμφυλης σεξουαλικής βίας και έμφυλη σεξουαλική βία με έμφαση στο πλαίσιο της εργασίας με πληθυσμούς μεταναστών/προσφύγων. Παρόλο που οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες ήταν εξοικειωμένοι, σε κάποιο βαθμό, με θέματα έμφυλης σεξουαλικής βίας, η συζήτηση κατέδειξε την ανάγκη για πιο εξειδικευμένη εκπαίδευση, ειδικά σε σχέση με τη μεταχείριση των προσφύγων ή/και των δραστών έμφυλης σεξουαλικής βίας προσφύγων.