Συνέδριο: Φύλο, Μετανάστευση και Εμπορία Ανθρώπων στην Ευρώπη

Η Συμβίωση-Σχολή Πολιτικών Σπουδών στην Ελλάδα διοργάνωσε σε συνεργασία με το Ίδρυμα Friedrich-Ebert-Stiftung και το Ερευνητικό Κέντρο Κύπρου PRIO (PCC) το συνέδριο με θέμα ‘Φύλο, Μετανάστευση και Εμπορία Ανθρώπων στην Ευρώπη’ στις 29 Σεπτεμβρίου 2017 στη Λευκωσία της Κύπρου για να διερευνηθούν αυτά τα τρία αλληλένδετα θέματα όπως εκδηλώνονται στην Ευρώπη σήμερα.

Το φύλο βρίσκεται στο κέντρο κάθε συζήτησης που αφορά τα αίτια και τις συνέπειες της νόμιμης και παράτυπης μετανάστευσης και του αναγκαστικού εκτοπισμού. Οι δυνάμεις εξουσίας και οι μορφές βίας που σχετίζονται με τη μετανάστευση εμπεριέχουν επίσης την έννοια του φύλου. Καθώς η Ευρώπη βιώνει τις επιπτώσεις των ριζικών αλλαγών στα κύματα προσφύγων από το 2015, οι σχέσεις μεταξύ του φύλου, της μετανάστευσης και της βίας που συνεπάγεται, πρέπει να διερευνηθούν εκ νέου, σε εθνικό, τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, στη χάραξη πολιτικής καθώς και στην εφαρμογή της.

Οι προσδοκίες, οι σχέσεις και οι δυνάμεις εξουσίας που συνδέονται με το να είναι κανείς άνδρας, γυναίκα, αγόρι ή κορίτσι και με το αν προσδιορίζεται κανείς ως λεσβία, ομοφυλόφιλο, αμφιφυλόφιλο, τρανς ή/και μεσοφυλικό άτομο (ΛΟΑΤΚΙ), επηρεάζουν τους λόγους μετανάστευσης, ποιος θα μεταναστεύσει, τα κοινωνικά δίκτυα που χρησιμοποιούν οι μετανάστες για να μετακινηθούν, τις εμπειρίες ένταξης και τις εργασιακές ευκαιρίες στον τόπο προορισμού, καθώς και τις σχέσεις με τη χώρα προέλευσης. Έτσι, εντοπίζεται η ανάγκη κατανόησης, αξιολόγησης και ανταπόκρισης στις δυναμικές του φύλου.

Λαμβάνοντας υπόψη τη διάσταση του φύλου κατά την εξέταση των μεταναστευτικών τάσεων μπορεί να σημαίνει την αναγκαιότητα διαφοροποίησης του σχεδιασμού και της εφαρμογής των πολιτικών με τρόπο που να καλύπτουν ισότιμα τις ανάγκες και τις ικανότητες των μεταναστών και προσφύγων ή των σχεδίων και πρωτοβουλιών που αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν αυτά τα κρίσιμα στοιχεία και διαιωνίζουν την ανισότητα μεταξύ των φύλων. Η ένταξη της ισότητας των φύλων σε όλες τις σχετικές εργασίες μπορεί να σημαίνει συνηγορία υπέρ των ίσων δικαιωμάτων, βάσει του νόμου, στην απασχόληση και την κινητικότητα, καταπολέμηση των μεταναστευτικών πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις, κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το φύλο επηρεάζει όλες τις πτυχές και τους τύπους μετανάστευσης, γνώση και ανταπόκριση σε σχέση με τους τρόπους που το φύλο διαμορφώνει την πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες, την οικονομική ανάπτυξη, τις ικανότητες, τους κινδύνους και τα τρωτά σημεία και κατανόηση των τρόπων που η μετανάστευση επηρεάζει τους έμφυλους ρόλους και την ισότητα των φύλων.

Οι συνεδρίες επικεντρώθηκαν στα θέματα: Μετακινήσεις Πληθυσμών στη Μεσόγειο και η Ευρωπαϊκή Ανταπόκριση, Φύλο και Μετανάστευση Σήμερα / Γυναίκες Μετανάστριες και η Πόλη, Βία κατά των Γυναικών Προσφύγων. Τρέχουσα Ανταπόκριση και Προκλήσεις στις Προσπάθειες Καταπολέμησης της Εμπορίας Ανθρώπων, και εντοπίστηκαν οι ακόλουθες ερωτήσεις:

• Τι διαφέρει σήμερα σε σχέση με την κατάσταση πριν από το 2015 (όσον αφορά τα δημογραφικά στοιχεία της μετανάστευσης καθώς και την ανταπόκριση σε επίπεδο πολιτικής);
• Ποια επείγοντα ζητήματα θέτουν ιδιαίτερες προκλήσεις στους ευρωπαϊκούς, εθνικούς και τοπικούς θεσμούς και πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν (π.χ. βία κατά των γυναικών και άλλες μορφές έμφυλης βίας, διαφορετικές μορφές εμπορίας ανθρώπων);
• Πώς αναδιαμορφώνονται και προσεγγίζονται σήμερα τα ζητήματα ένταξης και κοινωνικής πρόνοιας των προσφύγων;

Στο συνέδριο συμμετείχαν καταξιωμένοι ακαδημαϊκοί και εμπειρογνώμονες: H.E. Jørn Eugene Gjelstad, Πρέσβης του Βασιλείου της Νορβηγίας στην Ελλάδα και την Κύπρο, Hubert Faustmann, Καθηγητής, Νομική Σχολή, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας & FES, Χάρης Τζιμήτρας, Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων, Διευθυντής PCC, Γιολάντα Βαλασοπούλου, Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κύπρου, Kilian Kleinschmidt, Switxboard, Βιέννη, Chrystalla Katsapaou, Specialist Protection, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Ανθούλα Παπαδοπούλου, ΚΙΣΑ, Ναντίνα Χριστοπούλου, Ανθρωπολόγος, Δίκτυο ‘Μέλισσα’, Ελλάδα, Michael Farnizadeh, VIDC, Pier Giorgio Ardeni,Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Οικονομικών Ανάπτυξης, Instituto Cattaneo, Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, Jelena Hrnjak,Υπεύθυνη Προγράμματος Atina NGO, Βελιγράδι, Μαίρη Ζαλακώστα, Νομική Σύμβουλος, Future Worlds Center, Κορίνα Χατζηνικολάου, Ψυχολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Επιστημονική Σύμβουλος, Γραφείο Εθνικού Εισηγητή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων, Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, Δέσποινα Συρρή, Διευθύντρια, Συμβίωση-Σχολή Πολιτικών Σπουδών στην Ελλάδα.