Γλωσσική Ένταξη Προσανατολισμένη στην Εργασία (LILaLI)

Με στόχο την προώθηση της ένταξης των μεταναστών και προσφύγων στην αγορά εργασίας και την κοινωνία μέσω της γλωσσικής ένταξης τους και σε συνέχεια της προηγούμενης δουλειάς της Συμβίωσης για τη διάδοση της εργαλειοθήκης του Συμβουλίου της Ευρώπης ‘Γλωσσική Ένταξη Ενηλίκων Μεταναστών και Προσφύγων’ (Language Integration for Adult Migrants and Refugees – LIAM) την περίοδο 2018-2020, η Συμβίωση-Σχολή Πολιτικών Σπουδών στην Ελλάδα, Δίκτυο Σχολών του Συμβουλίου της Ευρώπης, υλοποίησε το έργο LIAM – Γλωσσική Ένταξη Προσανατολισμένη στην Εργασία 2021 (LILaLI 2021). Το έργο είχε ως στόχο να ανταποκριθεί στo απαιτητικό εργασιακό περιβάλλον για τον μεταναστευτικό πληθυσμό, με στόχο την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου μέσω της ανάπτυξης και της πιλοτικής εφαρμογή ενός Οδηγού Γλωσσικής Υποστήριξης Προσανατολισμένου στην Εργασία, ένα 58ο εργαλείο για την Εργαλειοθήκη του LIAM.

Η νομική και οικονομική ευπάθεια των εργαζομένων μεταναστών και προσφύγων τους καθιστά αντικείμενο εκμετάλλευσης, κατάσταση που προκαλείται και επιδεινώνει περαιτέρω την υπονόμευση του σεβασμού και την επιβολή αξιοπρεπών συνθηκών και προτύπων εργασίας στις εθνικές αγορές εργασίας. Επιπλέον, η εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ είναι ελλειπείς σε μεγάλο βαθμό σε πολλές χώρες, οι οποίες επομένως δεν εγγυώνται απαραιτήτως την ίση μεταχείριση και τη μη διάκριση για τους μη πολίτες του εργατικού δυναμικού. Επιπλέον, η έλλειψη βασικών δεξιοτήτων επικοινωνίας στη δεύτερη γλώσσα (L2) ευθύνεται σημαντικά για την παρατεταμένη και αυξανόμενη ανεργία των μεταναστών και των προσφύγων στην Ευρώπη.

Αυτό το Εργαλείο έχει ως στόχο να βοηθήσει τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στην Ελλάδα να εξοικειωθούν με τους πρωταρχικούς στόχους της εργατικής νομοθεσίας και τις συνθήκες της εργασιακής ζωής στη χώρα όπου διαμένουν. Το Εργαλείο παρέχει επίσης εξατομικευμένες λύσεις για τη γλωσσική υποστήριξη προσανατολισμένη στην εργασία. Δοκιμάστηκε πιλοτικά με μετανάστες και πρόσφυγες, ενώ αξιολογήθηκε από κοινότητες μεταναστών και προσφύγων και ειδικούς που εργάζονται στο πεδίο.

Η Συμβίωση διοργάνωσε τον Σεπτέμβριο ένα διήμερο διαδικτυακό εισαγωγικό σεμινάριο με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ενίσχυση σε γνωστικό επίπεδο των εκπαιδευτικών/συμμετεχόντων. Οι εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στον τομέα των μεταναστών-προσφύγων, δημιούργησαν μια ομάδα εργασίας υπό τον συντονισμό και την καθοδήγηση του ειδικού και εκπαιδευτή μας. Τον Οκτώβριο, η ομάδα δημιούργησε δύο ερωτηματολόγια για την υποστήριξη της γλωσσικής κατάρτισης και τα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα, το αποτέλεσμα των οποίων αποτελούν τη βάση των πρωτότυπων σεναρίων. Τον Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε ένα δια ζώσης σεμινάριο διάδοσης/αξιολόγησης/επικύρωσης στην Αθήνα. Η ομάδα εργασίας παρουσίασε το έργο της σε εκπροσώπους κοινοτήτων μεταναστών και έμπειρους εκπαιδευτικούς προκειμένου να αξιολογήσουν τη θεματική δομή, το υλικό και την αποτελεσματικότητα των σεναρίων διδασκαλίας, μετά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων.

Ο Οδηγός Γλωσσικής Υποστήριξης Προσανατολισμένος στην Εργασία εξυπηρετεί τους ακόλουθους στόχους:

1. Εξοικείωση με τις βασικές αρχές της εργατικής νομοθεσίας

Στόχος είναι η απόκτηση θεμελιώδους γνώσης αναφορικά με τα εργασιακά δικαιώματα. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι οι πληροφορίες για τις ώρες εργασίας και τις αμειβόμενες υπερωρίες, τους τύπους απασχόλησης και τις άδειες με αποδοχές. Πρόκειται για μία ενημερωτική δράση και ως εκ τούτου, η χρήση της μητρικής γλώσσας είναι προτιμότερη για να γίνει πιο απλά η μεταφορά του νοήματος. Επιπλέον, το εργαλείο θα αναδείξει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των εργαζομένων και των εργοδοτών. Σε αυτό το σημείο, η συζήτηση για τη εργασιακή νομοθεσία μπορεί να λειτουργήσει ως έναυσμα για διαπολιτισμική ανταλλαγή. Σε πολλές από τις χώρες καταγωγής των μαθητών, οι πολίτες δεν έχουν εμπειρία μιας διαφανούς, δίκαιης και δικαιοκρατικής κοινωνίας. Ως εκ τούτου, αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για τους μαθητές να ενισχύσουν την αντίληψη και τις ικανότητες τους στο πλαίσιο της δημοκρατικής κουλτούρας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

2. Εξατομικευμένη Γλωσσική Υποστήριξη Προσανατολισμένη στην Εργασία

Σύμφωνα με τα εργαλεία 55-57 του LIAM, τη «Χαρτογράφηση των ταξιδιών και αλληλεπίδραση με την κοινότητα υποδοχής», η προσφορά εργασίας σε μετανάστες και πρόσφυγες αποτελεί σημαντικό συστατικό αλληλεπίδρασης στη χώρα υποδοχής. Ωστόσο, οι περιστάσεις δεν δημιουργούν πολλές ευκαιρίες για τους μαθητές να αποκτήσουν ένα ελάχιστο επίπεδο στη δευτερεύουσα γλώσσα. Συχνά οι εκπαιδευτικοί ακολουθούν μια παραδοσιακή μεθοδολογία που επικεντρώνεται στη γλωσσική ακρίβεια, η οποία δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών. Οι μαθητές, αντίστοιχα, μετακινούνται συνεχώς από τόπο σε τόπο αναζητώντας μια προσφορά εργασίας και ένα καλύτερο μέλλον.

Η εξατομικευμένη γλωσσική υποστήριξη προσανατολισμένη στην εργασία εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο, τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους μετανάστες/πρόσφυγες, και σχεδιάζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του μαθητή, εμπλέκοντας ταυτόχρονα στοιχεία της τοπικής κοινωνίας. Ένας Οδηγός δασκάλων/καθηγητών αποτελείται από τις ακόλουθες ενέργειες/βήματα που απευθύνονται στους εκπαιδευτές:

1. Συνεργασία με τους φορείς της τοπικής κοινότητας. Βρείτε τις πιο συχνά προσφερόμενες θέσεις εργασίας και όσες μπορεί να προσφέρει η τοπική κοινότητα σε μετανάστες και πρόσφυγες.
2. Ρωτήστε τους μαθητές για προηγούμενες εργασιακές εμπειρίες. Μάθετε τις προτιμήσεις εργασίας κάθε μαθητή.
3. Ενημερώστε τους μαθητές για την εργατική νομοθεσία, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα σε ένα εργασιακό περιβάλλον.
4. Συγκεντρώστε / καταγράψτε όλες τις απαραίτητες επικοινωνιακές ενέργειες / δραστηριότητες και το σχετικό λεξιλόγιο του εργασιακού περιβάλλοντος.
5. Οπτικοποιήστε το υλικό και δημιουργήστε σενάρια σύμφωνα με το βήμα Β. Χρησιμοποιήστε τη σύμβαση εργασίας ως εκπαιδευτικό υλικό για να διακρίνετε τα κύρια σημεία, όπως οι ώρες εργασίας και ο τύπος απασχόλησης.
6. Συνοδέψτε τους μαθητές στο χώρο εργασίας τις πρώτες ημέρες ώστε να υλοποιήσετε πρακτικά φροντιστήρια, εάν είναι δυνατό.